Echocardiographic Epicardial Fat Thickness Measurement and Cardiovascular Risk Assessment in Patients with Systemic Lupus ErythematosusNurşen Keleş1, Feyza Aksu1, Gönül Açıksarı1, Kenan Demircioğlu1, Yusuf Yılmaz1, Osman Köstek2, Muhammed Esad Çetin1, Macit Kalçık3, Şeref Kul1, Mustafa Çalışkan11Istanbul Medeniyet University, Göztepe Training and Research Hospital, Department of Cardiology, Istanbul, Turkey
2Istanbul Medeniyet University, Göztepe Training and Research Hospital, Department of Internal Medicine, Istanbul, Turkey
3Iskilip Atif Hoca State Hospital, Department of Cardiology, Çorum, Turkey
Objective: Systemic lupus erythematosus (SLE) is a multisystemic autoimmune inflammatory disease. Traditional cardiovascular (CV) risk factors are more prevalent in SLE patients than in the general population. Risk scores which take into account traditional risk factors for CV diseases underestimate true CV risk in SLE. Therefore, atherosclerosis risk predictors including carotid intima-media thickness (c-IMT), high-sensitivity C-reactive protein (hs-CRP) have been investigated in SLE to show true CV risk. Increased c-IMT and hs-CRP levels in SLE patients have been reported. Epicardial fat also strongly influences the formation and the progress of coronary artery disease. However, there is limited data comparing the epicardial fat thickness (EFT) of SLE patients with that of the normal population. This study was designed with the aim of further evaluating whether SLE patients have greater EFT values with increased c-IMT and hs-CRP levels when compared with a healthy group. Material and Methods: The population of this study was comprised of 38 consecutive SLE patients and 34 healthy volunteers. C-IMT was measured through ultrasonographic imaging of the common carotid arteries using a linear array transducer. Transthoracic echocardiography was used to measure EFT. Results: SLE patients had significantly higher EFT values than those of healthy volunteers (4.5 ± 1.1 vs. 3.9 ± 0.9, p= 0.01). There were also direct correlations between EFT values and SELENA– SLEDAI index, c-IMT and hs-CRP of study population. Conclusion: The echocardiographic EFT measurement can be used as a reproducible and practical tool for evaluation of cardiovascular risk with c-IMT and hs-CRP in SLE patients. Keywords: Systemic lupus erythematosus, Epicardial fat thickness, Atherosclerosis.
Sistemik Lupus Eritematozus Hastalarında Ekokardiyografik Epikardiyal Yağ Kalınlığı Ölçümü ve Kardiyovasküler Risk DeğerlendirilmesiNurşen Keleş1, Feyza Aksu1, Gönül Açıksarı1, Kenan Demircioğlu1, Yusuf Yılmaz1, Osman Köstek2, Muhammed Esad Çetin1, Macit Kalçık3, Şeref Kul1, Mustafa Çalışkan11İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, İstanbul,Türkiye
2İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İç Hastalıkları Bölümü, İstanbul,Türkiye
3İskilip Atıf Hoca Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Çorum, Türkiye
Amaç: Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) multisistemik ve otoimmün inflamatuvar bir hastalıktır. Geleneksek kardiyovasküler (KV) risk faktörleri SLE’ li hastalarda normal populasyona göre daha sıktır. Ancak geleneksek KV risk faktörlerini hesaplayan risk skorlamaları SLE’ li hastalardaki gerçek kardiyovasküler riski olduğundan daha düşük göstermektedir. Bu nedenle karotis intima media kalınlığı (KİMK) ve yüksek duyarlıklı C reaktif protein (yd-CRP) gibi aterosklerotik prediktörler, SLE’ lu hastalardaki gerçek KV riski değerlendirmek için bu grup hastalarda araştırılmıştır. SLE’ lu hastalarda KİMK ve yd-CRP değerlerinde artış saptanmıştır. Epikardiyal yağ dokusu da koroner arter hastalığının oluşumunu ve gelişimini kuvvetli bir şeklide etkilemektedir.Ancak, SLE’ lu hastalarda epikardiyal yağ kalınlığının (EYK) normal popülasyona göre karşılaştırılması ile ilgili sınırlı veri mevcuttur. Bu nedenle bu çalışma SLE’ lu hastalarda artmış KİMK ve yd-CRP düzeyleri ile birlikte EYK’ da normal popülasyona göre artış olup olmadığını araştırmak için tasarlanmıştır. Gereç ve Yöntem: 38 ardışık SLE hastası ve 34 sağlıklı gönüllü çalışmaya dahil edilmiştir. KİMK ölçümleri lineer bir transdüserle, ultrasonografik olarak karotis arterlerden yapılmıştır. EYK ölçümü için transtorasik ekokardiyografi cihazı kullanılmıştır. Bulgular: SLE’ lu hastaların EYK ölçümleri sağlıklı gönüllülere göre anlamlı derecede yüksek bulundu ((4.5 ± 1.1 vs. 3.9 ± 0.9, p= 0.01). EYK ölçümleri ile SELENEA-SLEDAI indeksi, KİMK ve yd-CRP değerleri arasında direk korelasyonlar tespit edildi. Sonuç: Ekokardiyografik EYK ölçümü KİMK ve yd-CRP değerleri ile birlikte SLE' lu hastalarda gerçek kardiyovasküler risk değerlendirmesinde tekrarlanabilir ve kolay bir yöntem olarak kullanılabilir. Anahtar Kelimeler: Sistemik Lupus Eritematozus, Epikardiyal Yağ Kalınlığı, Ateroskleroz.
Nurşen Keleş, Feyza Aksu, Gönül Açıksarı, Kenan Demircioğlu, Yusuf Yılmaz, Osman Köstek, Muhammed Esad Çetin, Macit Kalçık, Şeref Kul, Mustafa Çalışkan. Echocardiographic Epicardial Fat Thickness Measurement and Cardiovascular Risk Assessment in Patients with Systemic Lupus Erythematosus. Medeniyet Med J. 2016; 31(2): 115-121
Corresponding Author: Nurşen Keleş, Türkiye |
|